Tía tô là loại cây gia vị được trồng khá phổ biến ở nước ta. Theo Đông y, tía tô có vị cay tính ấm qui kinh phế, tỳ. Thành phần chủ yếu của tía tô là tinh dầu trong đó chủ yếu là Perilla Andehit limonen. Về tác dụng dược lý thì tía tô có tác dụng làm ra mồ hôi, giải cảm, lợi tiểu, trợ tiêu hóa, tiêu đờm giảm ho và ngoài ra còn có tác dụng giải độc ốc cua gây đau bụng, nôn mửa.
Sau đây là một số bài thuốc từ tía tô được Đông y sử dụng rất hiệu quả.
1. Tía tô dùng để xông.
Trong dân gian thường dùng biện pháp xông để chữa một số bệnh như cảm, xông để chăm sóc da dẻ… Tía tô là thành phần không thể thiếu trong nồi nước xông. Thường thì chúng ta sẽ kết hợp tía tô với 1 số loại lá thơm khác như sả, lá tre, hương nhu, lá bưởi tạo thành lá xông và lau rửa. Khi đun nước xông nên để nước sôi rồi mới cho lá xông vào và đậy vung kín, khi xông thì mở vung hé. Xông xong nên lau khô mồ hôi cả người đắp chăn nằm nghỉ. Nếu lá xông đã được rửa sạch thì có thể uống 1 bát nước xông để phát huy tác dụng hơn.
2. Cháo tía tô
Với tác dụng giải cảm, hạ sốt cháo tía tô được xem như một vị thuốc vừa hiệu quả lại dễ làm. Nấu cháo gạo tẻ xong cho ra bát, trộn thêm ít lá tía tô non thái chỉ. Người bệnh nên ăn nóng, để phát huy thêm tác dụng nên cho thêm 1 ít hành vào. Khi bị cảm người bệnh có thể kết hợp biện pháp xông sau đó ăn cháo tía tô sẽ rất nhanh khỏi.
3. Ngâm chân
Dùng lượng lớn lá tía tô bỏ vào nồi nước đang sôi, đổ ra chậu đậy bằng một cái rổ thưa, đặt 2 bàn chân lên xông. Khi nước nguội cho 2 chân vào ngâm rửa…. Nên cho thêm một ít muối vào nước ngâm chân sẽ tốt hơn.
4. Có thai bị cảm mạo
Khi phụ nữ mang thai bị cảm cúm thường có nguy cơ để lại dị tật cho thai nhi đặc biệt là 3 tháng đầu thai kỳ. Khi bị cảm các thai phụ cũng rất hạn chế dùng thuốc kháng sinh. Sau đây Đông y sẽ mách bạn bài thuốc an toàn cho thai phụ khi bị cảm mạo. Dùng mối loại 1 năm lá tía tô và kinh giới sau đó sắc lấy 1 bát nước uống khi còn ấm. Sau đó thai phụ nên ăn cháo nóng có đập vào 1 quả trứng gà tươi.
5. Tía tô chữa cảm mạo
Lá tía tô 1 nắm, vỏ quýt khô lâu năm 1 cái, gừng 3 lát. Đun nước sôi rồi cho 3 thứ vào, đun lại cho sôi, uống nóng. Nếu khó uống cho ít đường phèn. Bài này thích hợp khi bệnh nhân có nôn mửa, đau bụng.
Cũng có thể lấy một nắm lá tía tô tươi, 2 củ hành và 3 lát gừng, tất cả thái nhỏ cho vào bát, đập một quả trứng gà rồi múc cháo hoa vào trộn đều ăn nóng, bệnh cảm sẽ hết.
Ngoài ra trong dân gian còn một số bài thuốc khác từ tía tô để chữa cảm sốt ớn lạnh, nhức đầu nôn mửa, thân thể đau nhức, không có mồ hôi có thể dùng bài thuốc hương nhu trắng 30g dùng sắc lên để xông hơi và uống 1 bát nước khi còn nóng cho ra mồ hôi. Hay dùng lá trầu không để đánh gió, xát mạnh dọc hai bên xương sống để chữa cảm mạo.
